Trong thai kì, thai phụ cần dùng thuốc để chữa bệnh, để bồi bổ. Vậy cần tham khảo tuân thủ chỉ định của thầy thuốc như thế nào cho có lợi?

Tác động của thuốc tới các giai đoạn của thai kì:

Ba tháng đầu thai kì:

Thai biệt hóa rất nhanh để hình thành nên các tổ chức, sớm muộn tùy bộ phận (tim từ ngày 20-40, thần kinh trung ương từ ngày 15-25, chân tay từ ngay 24-36). Lúc này, thai rất nhạy cảm với thuốc. Thuốc làm sai lệch quá trình này, gây dị tật thai. Ví dụ: vitamin A dùng vào quý này với liều 10.000-20.000 IU/ngày kéo dài có thể gây ra sứt môi, hở hàm ếch, khuyết tật về tai, thiểu năng tuần hoàn não.

Ba tháng giữa thai kì:

Sau tháng thứ ba, thai vẫn tiếp tục biệt hóa, hoàn thiện một số bộ phận. Lúc này, thai ít nhạy cảm với thuốc. Thuốc tác động lên thai, gây hại cho thai tập trung là gây hại tổ chức đang hoàn thiện như thần kinh, sinh dục bên ngoài. Ví dụ: Streptomycin gây suy giảm thính giác, điếc bẩm sinh.

Ba tháng cuối thai kì:

Thai đã hình thành đầy đủ các bộ phận. Từ tháng thứ sau thai bắt đầu “tự chủ” để thích nghi dần với đời sống tương lai ngoài bụng mẹ. Lúc này, chức năng hoạt động thai chưa hoàn thiện. Gan thai chưa làm tròn nhiệm vụ chuyển hóa, thận thai chưa làm tốt thải trừ. Trong khi đó, nhau thai mỏng đi, thuốc có thể thấm ồ ạt vào thai, gây hại cho thai, cho trẻ sơ sinh, cho cả mẹ. Phần lớn không gây quái thai nhưng gây bất thường ở thai, trẻ sơ sinh. Ví dụ: aspirin gây đóng sớm ống động mạch thai làm tăng huyết áp động mạch phổi, suy hô hấp trẻ sơ sinh. Gây ức chế co bóp tử cung trì hoãn việc chuyển dạ.

Suốt thai kì: Thuốc có thể gây ra tác hại nặng ở một giai đoạn nào đó; ngoài ra còn gây tác hại khác có phần nhẹ hơn ở các giai đoạn khác. Ví dụ: Methotrexat (chống gián phân) gây dị tật thần kinh 3 tháng đầu thai kì (lúc tế bào sinh sản mạnh nhất) nhưng ở các giai đoạn khác (tế bào tiếp tục sinh sản không mạnh bằng) vẫn tiếp tục gây dị tật cho thần kinh. Rất nhiều thuốc gây hại thai theo cách này.

Trên đây là một vài nguyên nhân và cách tác động của thuốc tới các giai đoạn của thai kì. Thai phụ trong giai đoạn này, ngoài chế độ dinh dưỡng được bổ sung một cách hợp lý, cũng cần phải chú ý giữ gìn sức khỏe tuyệt đối để hạn chế đến mức tối đa nhiễm phải bất cứ căn bệnh nào, từ đó phải dùng thuốc để điều trị. Hãy tham khảo kĩ và làm theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo tối ưu sự an toàn cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.